Cá Gáy là gì? Đặc Điểm, Công Dụng Và Cách Chế Biến

Cá Gáy là gì?

Cá gáy, loài cá có kích thước trung bình sinh sống ở môi trường biển. Cá gáy là loài chứa nhiều chất dinh dưỡng và được rất nhiều người yêu thích.

Nguồn Gốc của cá Gáy

Cá gáy có rất nhiều tên gọi, chúng còn được gọi là cá chép biển (vì chúng giống với dòng cá chép nước ngọt), ngư gáy và cá hè.

Cá gáy có tên khoa học là Lethrinidae  được tìm thấy và miêu tả vào năm 1831 – loài cá này là một dòng cá thuộc bộ cá vược.

Hiện nay trên thế giới, cá gáy có khoảng 39 loài với những đặc tính và môi trường sống khác nhau.

Đặc điểm nhận biết của cá Gáy

Cá gáy có chiều dài trung bình từ 20-30 cm khi trưởng thành, và có thể nặng đến 1kg. Với vây lưng dài và vây đuôi khỏe, cá gáy có khả năng bơi lội mạnh mẽ và nhanh nhẹn. Chúng thường sống ở tầng nước dưới cùng, nơi có nhiều thức ăn như tôm, cua, và các loài sinh vật nhỏ khác.

• Cá gáy có thân hình trông giống với loài cá chép.
• Phần thân trên của cá tròn, dày thịt.
• Thân dưới mỏng hơn và dẹt về 2 bên.
• Vây lưng của cá gáy tạo thành một dải với 10 tia cứng và 9 – 10 tia mềm chạy dọc phần lưng của cá.
• Phần vây mang mềm, vây bụng hơi cứng hơn 1 chút. 
• Cá gáy có 2 vây hậu môn rất mềm.
• Phần vây đuôi của cá gáy khá lớn, hơi chia thùy ở giữa cân đối. 
• Đầu của cá gáy khá lớn, mắt to và hơi lồi.

Đặc trưng khoang miệng lớn, đôi môi dày, răng nanh sắc nhọn cà răng hàm rất cứng để dễ dàng nghiền nát con mồi.

Cá gáy biển có vảy tương đối cứng và tròn to dạng hình kim cương giống với loài cá chép. Cơ thể của cá gáy biển có màu xám bạc.

Phần lưng hơi có màu xám đen, sáng dần về phần bụng. Trên cơ thể của chúng có những vệt chạy từ lưng xuống bụng màu xám đậm.

Vây lưng của cá hơi có màu nâu xám, vây mang – vây bụng – vây hậu môn có màu xám trắng. Riêng phần vây đuôi của cá hơi có màu đỏ ở phần diềm. 

Lợi ích dinh dưỡng của cá gáy

Cá gáy là nguồn cung cấp protein dồi dào, đặc biệt phù hợp cho những người muốn tăng cường cơ bắp hoặc phục hồi sức khỏe sau bệnh tật. Ngoài ra, cá gáy còn chứa hàm lượng cao omega-3, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và hỗ trợ tốt cho não bộ. Vitamin B12 có trong cá gáy cũng giúp cơ thể sản xuất năng lượng và duy trì sức khỏe của hệ thần kinh.

Giàu Protein:

Cá gáy là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, giúp xây dựng và sửa chữa các mô cơ thể. Protein trong cá gáy cũng dễ tiêu hóa, làm cho nó trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho những người cần phục hồi sau bệnh tật hoặc tập luyện thể thao.

Chứa Omega-3:

Omega-3 là loại axit béo thiết yếu mà cơ thể không thể tự sản xuất được. Cá gáy chứa hàm lượng omega-3 dồi dào, giúp giảm viêm, cải thiện sức khỏe tim mạch và hỗ trợ chức năng não bộ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng omega-3 có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim và đột quỵ.

Giàu Vitamin B12:

Vitamin B12 có trong cá gáy rất quan trọng cho việc sản xuất tế bào máu đỏ và duy trì chức năng của hệ thần kinh. Thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến mệt mỏi, yếu đuối và các vấn đề về thần kinh.

Nguồn cung cấp Selenium:

Cá gáy cung cấp một lượng đáng kể selenium, một khoáng chất vi lượng có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tổn thương do oxy hóa và hỗ trợ chức năng tuyến giáp.

Hỗ trợ sức khỏe xương khớp:

Nhờ chứa các khoáng chất như canxi và phospho, cá gáy giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, ngăn ngừa loãng xương và duy trì cấu trúc xương chắc khỏe.

Giàu Vitamin D:

Vitamin D là cần thiết cho sự hấp thụ canxi và phospho trong cơ thể, từ đó giúp duy trì sức khỏe của xương và răng. Cá gáy, với hàm lượng vitamin D tự nhiên, là nguồn bổ sung tuyệt vời cho những người có nguy cơ thiếu hụt vitamin này.

Cung cấp Kali:

Kali trong cá gáy giúp điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ và ngăn ngừa loạn nhịp tim. Nó cũng hỗ trợ chức năng cơ bắp và thần kinh.

Ít Calo, Tốt cho Quá trình Giảm Cân:

Cá gáy chứa ít calo và chất béo, làm cho nó trở thành lựa chọn tốt cho những người đang theo chế độ ăn kiêng hoặc muốn kiểm soát cân nặng. Nhờ giàu protein và chất dinh dưỡng, cá gáy có thể giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả.

Những lợi ích dinh dưỡng từ cá gáy không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ trong việc ngăn ngừa và kiểm soát nhiều bệnh lý. Vì vậy, việc bổ sung cá gáy vào chế độ ăn hàng ngày sẽ mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể.

Cách chọn mua và bảo quản cá gáy

Để đảm bảo chất lượng và hương vị của các món ăn từ cá gáy, việc chọn mua cá tươi ngon là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn chọn được cá gáy tốt:

Quan sát ngoại hình cá: Cá gáy tươi thường có lớp vảy sáng bóng, không bị bong tróc, và da mịn màng. Mắt cá phải trong suốt, không đục, và hơi lồi. Mang cá nên có màu đỏ tươi, không có mùi hôi.

Kiểm tra độ săn chắc của thịt cá: Dùng ngón tay ấn nhẹ vào phần thân cá. Nếu thịt cá có độ đàn hồi tốt, sau khi ấn không để lại vết lõm, đó là dấu hiệu của cá tươi. Ngược lại, nếu thịt cá mềm, dễ bị bẹp, có thể cá đã bị ươn.

Kiểm tra bụng cá: Bụng cá không nên bị phình to hay mềm nhũn. Nếu bụng cá bị chảy nước hoặc có mùi hôi, thì cá có thể đã bị ươn.

Mùi hương: Cá tươi thường có mùi thơm đặc trưng của cá, không quá tanh hoặc có mùi khó chịu.

Cách chọn cá đông lạnh: Nếu bạn mua cá gáy đông lạnh, hãy kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng trên bao bì. Cá đông lạnh nên được bảo quản ở nhiệt độ -18°C hoặc thấp hơn để đảm bảo độ tươi ngon.

Việc bảo quản cá gáy đúng cách không chỉ giúp giữ nguyên giá trị dinh dưỡng mà còn đảm bảo độ tươi ngon cho các món ăn. Dưới đây là các bước bảo quản cá gáy:

Bảo quản ngắn hạn (trong ngày): Nếu bạn dự định chế biến cá gáy trong ngày, sau khi mua về, hãy làm sạch cá bằng cách loại bỏ vảy, nội tạng và rửa sạch bằng nước muối loãng. Sau đó, đặt cá vào hộp kín hoặc bọc kín bằng màng bọc thực phẩm và để trong ngăn mát tủ lạnh. Nhiệt độ bảo quản lý tưởng là từ 0°C đến 4°C.

Bảo quản dài hạn (trên 1 ngày): Nếu bạn muốn bảo quản cá gáy lâu hơn, sau khi làm sạch, hãy bọc cá bằng nhiều lớp màng bọc thực phẩm hoặc sử dụng túi zip kín khí, rồi đặt vào ngăn đá tủ lạnh. Với cách bảo quản này, cá có thể giữ được độ tươi ngon trong vòng 1-2 tháng. Khi cần sử dụng, hãy rã đông cá từ từ trong ngăn mát tủ lạnh trước khi chế biến để giữ nguyên hương vị.

Bảo quản cá đã chế biến: Nếu bạn đã nấu chín cá gáy nhưng không ăn hết, hãy để cá nguội hẳn, sau đó đặt vào hộp kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Cá đã chế biến nên được tiêu thụ trong vòng 1-2 ngày để đảm bảo hương vị và an toàn thực phẩm.

Những bước chọn mua và bảo quản cá gáy đúng cách sẽ giúp bạn giữ nguyên hương vị và giá trị dinh dưỡng của cá, từ đó tạo nên những món ăn ngon miệng và bổ dưỡng.

Cách chế biến cá gáy đúng cách

Sơ chế: Cá gáy cần được làm sạch vảy, bỏ ruột và rửa qua với nước muối để loại bỏ mùi tanh. Sau đó, bạn có thể cắt cá thành khúc hoặc để nguyên con tùy thuộc vào món ăn dự định nấu.

Nấu nướng: Cá gáy có thể được chế biến theo nhiều cách như chiên, nướng, hấp, hoặc nấu canh. Mỗi phương pháp đều mang lại một hương vị đặc trưng riêng, nhưng bạn nên lưu ý không nấu quá lâu để tránh làm mất độ ngọt tự nhiên của cá.

Hướng dẫn làm món canh chua cá gáy thanh mát bổ dưỡng ( cá chép biển)

Canh chua cá gáy, hay còn gọi là canh chua cá chép biển, là một món ăn truyền thống của người Việt với hương vị chua ngọt thanh mát. Món ăn này không chỉ dễ làm mà còn rất bổ dưỡng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để bạn có thể tự tay chế biến món canh chua cá gáy tại nhà.

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Cá chép sau khi mua về rửa sạch, sau đó lấy phần đuôi và đầu để nấu canh cho ngọt. Lưu ý bạn nên rửa cá với nước sạch thêm một ít muối để khử bớt mùi tanh của cá.

Tỏi cắt nhỏ, băm nhuyễn để vào cái chén. Rau thơm sau khi được rửa sạch cũng cắt nhỏ để nêm vào cá cho thơm. Dứa cắt thành lát vừa ăn. Cà chua rửa sạch sau đó bỏ phần cùi và cắt thành bốn. Me ngâm với nước để lấy phần nước me tạo độ chua cho canh.

• Cá gáy: Làm sạch vảy, bỏ nội tạng, rửa kỹ với nước muối loãng rồi để ráo. Cắt cá thành khúc vừa ăn.
• Cà chua: Rửa sạch, bổ múi cau.
• Dọc mùng: Bóc vỏ, rửa sạch, thái khúc rồi bóp nhẹ với một chút muối để khử nhựa, sau đó rửa lại với nước sạch.
• Me: Ngâm vào nước ấm, dầm lấy nước cốt.
• Các loại rau: Rửa sạch, để ráo.

Bước 2: Xào sơ nguyên liệu

Bắt chảo lên bếp cho nóng, sau đó cho dầu ăn vào, đến khi dầu sôi thì cho một ít tỏi phi thơm, sau đó vớt tỏi đã phi ra ngoài. Tiếp theo cho dứa và cà chua vào xào, cho thêm 1/2 muỗng cafe muối, đảo đều từ 2 - 3 phút là được. <

Tiếp theo, cho cà chua vào xào sơ để tạo màu, thêm một chút muối và đường để cà chua nhanh mềm.

Bước 3: Nấu canh

Đổ khoảng 1,5 lít nước vào nồi cà chua, đun sôi.

Khi nước sôi, cho cá gáy vào, đun nhỏ lửa để cá chín đều, tránh khuấy mạnh làm nát cá.

Sau đó, cho nước cốt me vào nồi, nêm nếm gia vị thiên nhiên (muối, đường, bột ngọt) sao cho vừa ăn.

Khi cá chín, lần lượt cho đậu bắp, dọc mùng và giá đỗ vào. Nấu thêm khoảng 2-3 phút cho rau củ chín tới.

Bước 4: Hoàn thiện món ăn

Chỉ sau 30 phút chuẩn bị và 15 phút chế biến là bạn đã có ngay cho gia đình một nồi canh chua cá gáy nóng hổi. Thêm vào đó một ít rau thơm và ớt để nồi canh được thơm và ngon hơn nhé. <  < <Canh chua cá gáy được xem là món ăn cực kỳ hao cơm. Để hương vị món ăn thêm phần hoàn hảo, bạn có thể chuẩn bị thêm một chén nước mắm ớt để ăn kèm cùng cá, ăn với cơm nóng thì hết sảy. Những ngày trời mùa đông, cả gia đình cùng quây quần bên mâm với bát canh chua nóng hổi thì còn gì bằng. 

Bài viết trên đây Sản Phẩm Hữu Cơ Thiên Nhiên đã bật mí cho các bạn cách làm món canh chua cá gáy thơm ngon, bổ dưỡng. Còn chần chừ gì nữa mà không vào bếp ngay thôi nào.